ΜΑΘΗΜΑ ΣΕ ΑΝΙΣΤΟΡΗΤΟΥΣ

Τι σημαίνει ο χαιρετισμός του Χ. Ξηρού

H συγκεκριμένη φράση «καλή αντάμωση στα γουναράδικα», ήταν μια από τις αγαπημένες λαϊκές ρήσεις του Άρη Βελουχιώτη.

Τα άγρια μικρά γουνοφόρα ζώα, όπως το τσακάλι και η αλεπού, αποτελούσαν ιδιαίτερο στόχο των κυνηγών και των αγροτών, τόσο για τις ζημιές που προκαλούσαν στα οικόσιτα ζώα, όσο και για το πολύτιμο της γούνας τους.

Οι άνθρωποι της υπαίθρου λοιπόν, στις ιστορίες και στα παραμύθια τους, τοποθετούσαν αυτά τα λόγια στο στόμα της πονηρής αλεπούς.

Η τελευταία, βγαίνοντας κάθε βράδυ για κυνήγι και μην γνωρίζοντας αν θα την γλιτώσει από τα τουφέκια, τα σκυλιά, τα δολώματα και τις παγίδες των ανθρώπων, απευθυνόταν στα αλεπουδάκια της και στις άλλες αλεπούδες με τον χαιρετισμό: «καλή αντάμωση στα γουναράδικα».

Εκεί δηλαδή, που ήταν πιθανόν να βρεθεί σκοτωμένη, κρεμασμένη ανάποδα και γδαρμένη.

Αυτό τον χαιρετισμό συνήθιζε να απευθύνει ο Βελουχιώτης στους αντάρτες του, αναγνωρίζοντας τους καθημερινούς κινδύνους που διέτρεχαν οι τελευταίοι.

Αν το καλοσκεφτούμε, η σκληρή καθημερινότητα ενός αντάρτη δεν διέφερε πολύ απ’ αυτή ενός κυνηγημένου ζώου.

Έκθεση στις καιρικές συνθήκες, πείνα, δίψα, ατελείωτες πορείες, μηδαμινή ιατρική περίθαλψη και το κυριότερο, ανελέητη καταδίωξη από τις αρχές κατοχής, συνέθεταν ένα σκηνικό από το οποίο λίγοι επιβίωναν.

Όπως λοιπόν τα κεφάλια, οι ουρές, τα πόδια και οι γούνες των αλεπούδων και των τσακαλιών κρέμονταν έξω από τα εργαστήρια επεξεργασίας γούνας, ως απόδειξη της ποιότητας του προϊόντος, έτσι και κομμένα κεφάλια ανταρτών εκτίθονταν στις πλατείες των χωριών, ως απόδειξη του θανάτου τους και σαν παραδειγματισμό για τους κατοίκους (αυτή η πρακτική χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον στον εμφύλιο πόλεμο και από τις δύο πλευρές, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία).

Το σίγουρο πάντως είναι, ότι ο Άρης Βελουχιώτης επιβεβαιώθηκε, κατά τρόπο τραγικό για τον χαιρετισμό του.

Κυνηγημένος από τους εχθρούς και προδομένος από το κόμμα του, αναγκάστηκε να αυτοκτονήσει (γι’ άλλους να σκοτωθεί κατόπιν συμπλοκής).

Το κομμένο κεφάλι του εκτέθηκε ως «τρόπαιο» στην πλατεία των Τρικάλων.

Νίκος Γιαννόπουλος, ιστορικός