Από την αποϊεροποίηση των συνειδήσεων στην μαφιοποίηση της κοινωνίας

 Αρκετοί σχολιαστές του δυτικού κόσμου επισημαίνουν ότι η «χριστιανική εκκλησία είναι ένα προβληματικό απολίθωμα σε παρακμή». Δύσκολα θα μπορούσε να διαφωνήσει κανείς με αυτήν τη διαπίστωση. Όμως δεν θα πρέπει εμμέσως να συγχέεται ο πολιτικός, θεσμικός ρόλος των επίσημων εκκλησιών, σχεδόν πάντα υπέρ της εκάστοτε κοινωνιοπολιτικά και συμβολικά κυρίαρχης τάξης (μέχρι και υπέρ της ιστορικά πρόσφατης μετανεωτερικής πολιτικής θρησκείας του νομικού δικαιωματισμού) και το αρχέγονο στις ανθρώπινες κοινωνίες συναίσθημα του ιερού που οργανώνει τις σχέσεις τόσο μεταξύ των ατόμων, όσο και μεταξύ των ομάδων και των κοινοτήτων. Ένα άλλο σχετικό, αλλά διαφορετικό ερώτημα αφορά στις μορφές (τα σημαίνοντα στοιχεία) της παραπάνω καθιέρωσης των σημασιών που με τη βοήθεια του ηγεμόνα ή της εκάστοτε ελίτ γίνονται παραδειγματικές και αποκτούν την ισχύ του μοντέλου σκέψης και συμπεριφοράς των ανθρώπων της κάθε εποχής.

Για να βγούμε όμως από το θεολογικό πλαίσιο του χριστιανισμού, ας υπενθυμίσουμε ότι στον ταοϊσμό, η συμπόνια, η λιτότητα (δηλαδή το αντίθετο της επίδειξης, της σπατάλης και της υπερβολής) και η ταπεινοφροσύνη (δηλαδή «να μην τολμάς να είσαι ή να θεωρείς τον εαυτό σου πρώτος στον κόσμο σε τίποτα»), είναι τα τρία «ηθικά κοσμήματα» (οι αρετές σε ιδεαλιστική, φιλοσοφική διάλεκτο), που ως οργανωτές της ατομικής συμπεριφοράς, υποδηλώνουν όλα μια ιδεατή μορφή οργάνωσης των συγκεκριμένων ατόμων, με την συγκεκριμένη κοινωνία εντός της οποίας ζουν. Τα ίδια στοιχεία, τα ίδια «ηθικά κοσμήματα» ξαναβρίσκουμε όχι μόνο στην αρχαιοελληνική φιλοσοφική παράδοση, αλλά και στην χριστιανική, ιδιαίτερα μάλιστα στην ορθόδοξη παράδοση, καθώς και σε άλλες θρησκευτικές παραδόσεις.

Διαβάστε περισσότερα »